„Innowacyjna edukacja dla szkół w Gminie Sicienko”, czyli ZIT w Kruszynie
W projekcie „Innowacyjna edukacja dla szkół w Gminie Sicienko” realizowanym w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych uczestniczy 158 uczniów Szkoły Podstawowej im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Kruszynie. Dzieci spotykają się w jedenastu grupach, tworzących kilka kręgów tematycznych: Klub Młodego Odkrywcy, zajęcia matematyczne z elementami informatyki, zajęcia logopedyczne wynikające z pogłębionej diagnozy, zajęcia z kreatywności, zajęcia lingwistyczne oraz zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze. Rozpoczęły się one w grudniu 2018 roku, a potrwają do maja 2019 roku.
Uczestnicy spotkań dzięki nieszablonowemu spojrzeniu na naukę nie tylko poszerzają i ugruntowują swoją wiedzę oraz doskonalą umiejętności, dzięki którym są w stanie wykorzystać tę wiedzę w praktyce codziennej, ale również dobrze się bawią, co sprawia, że skomplikowane zagadnienia naukowe z różnych dyscyplin stają się źródłem radości i okazji do odnoszenia sukcesów.
Klub Młodego Odkrywcy
W zajęciach w Klubie Młodego Odkrywcy biorą udział zarówno dzieci z pierwszego, jak i drugiego etapu edukacyjnego. Młodsze zapoznają się z tajemnicami otaczającej przyrody, zaś starsze odkrywają je na spotkaniach dedykowanych fizyce, chemii i biologii.
Najmłodsi odkrywcy obserwują najbliższe otoczenie, przeprowadzają doświadczenia i samodzielnie badają przyrodę ożywioną i nieożywioną. Poznają kierunki geograficzne i uczą się posługiwać kompasem. W czasie wycieczek do pobliskiego parku mierzą obwody drzew oraz zaznajamiają się z rodzimą fauną i florą. Dowiadują się, skąd się bierze wiatr, co sprawia, że kapie woda, dlaczego zamarza i się topi. Ponieważ zajęcia mają strukturę modułową, a układ treści dostosowany jest do pór roku, uczniowie stykają się z bliską im rzeczywistością, która staje się jeszcze bliższa, bo bardziej zrozumiała i coraz ciekawsza.
Szóstoklasiści również poznają tajniki przyrody, zarówno w sposób teoretyczny, jak i praktyczny. Przeprowadzają pomiary – w szczególny sposób uwzględniają pomiary stopnia czystości powietrza, biorą także udział w zajęciach terenowych, w czasie których poznają ciekawostki ze świata okolicznych roślin i zwierząt. Piątoklasiści i siódmoklasiści odkrywają podczas zajęć tajemnice biologii. Mają między innymi okazję prowadzić obserwacje mikroskopowe gotowych preparatów, ale także uczą się samodzielnego ich wykonywania. Poznają poza tym różnorodność i złożoność królestw organizmów żywych. Badają wpływ substancji chemicznych na rozwój roślin. Zapoznają się również ze sposobami określania wieku drzew rosnących w najbliższej okolicy.
Starsza młodzież szkolna uczestniczy także w zajęciach z dziedziny fizyki i chemii. Podczas zajęć z dziedziny fizyki uczniowie obserwują i poznają zjawiska przyrodnicze, takie jak: rozszerzalność termiczna substancji, ruch, przepływ prądu elektrycznego, magnetyzm. Uczą się dokonywać pomiarów wielkości fizycznych, np. czasu, masy, napięcia i natężenia prądu elektrycznego. Na podstawie dokonanych pomiarów obliczają na przykład prędkość, pracę, moc, gęstość. Uczniowie doskonalą umiejętność posługiwania się językiem fizyki oraz używania i interpretowania pojęć matematycznych. Prowadzą rozumowanie mające na celu wyjaśnienie przedstawionych w doświadczeniach zjawisk, a nauczyciel objaśnia występowanie i znaczenie tych zjawisk w przyrodzie.
Celem zajęć chemicznych jest rozbudzanie ciekawości przyrodniczej oraz wyposażenie uczniów w wiedzę umożliwiającą poznanie otaczającego ich świata, co jest możliwe dzięki eksperymentom i doświadczeniom samodzielnie przeprowadzanym przez uczestników spotkań. Młodzież przygotowuje mieszaniny substancji, poznaje metody ich rozdzielania, łączy modele atomów pierwiastków w cząsteczki związków chemicznych, poznaje właściwości niektórych substancji obecnych w życiu codziennym. Wszystkie wykonywane doświadczenia pozwalają pokazać dzieciom, czym jest chemia i jak wygląda praca chemika w laboratorium.
Zajęcia matematyczne z elementami informatyki
Chociaż o matematyce mówi się, że jest królową nauk, nie należy ona obecnie do ulubionych dziedzin nauki. Prowadzone na terenie szkoły innowacyjne zajęcia pozwalają przekonać uczniów, że zagadnienia matematyczne nie są tożsame wyłącznie z liczeniem zadań, co więcej, że matematykę wykorzystuje się między innymi w grach i informatyce. Najmłodsi uczniowie z klasy pierwszej rozwijają kompetencje matematyczne na spotkaniach szachowych, zaś starsza młodzież szkolna łączy w sposób bezpośredni matematykę z informatyką.
Zajęcia nauki gry w szachy są bardzo lubiane przez uczniów, którzy chętnie w nich uczestniczą. Na każdych zajęciach dzieci poznają nowe tajniki królewskiej gry, a zdobytą wiedzę wykorzystują w praktyce poprzez zabawę i naśladowanie oraz zdrową rywalizację. Gra daje im dużą satysfakcję i pozwala konstruktywnie spędzić wspólny czas wolny. Dzięki zajęciom uczniowie zauważają, że szachy to nie tylko rozrywka, ale również gra rozwijająca intelekt, logiczne i strategiczne myślenie, potencjał twórczy oraz osobowość.
Uczestnicy zajęć w starszych grupach realizują zagadnienia związane z kodowaniem i programowaniem w programach scratch, blockly i code. Uczniowie przechodzą kurs kodowania, gdzie rozwijają umiejętności posługiwania się skryptami, które pozwalają utworzyć własne programy i gry. Ponadto podczas spotkań urządzane są turnieje wiedzy za pomocą aplikacji internetowej Kahoot. Oprócz pracy przy komputerach wykorzystuje się również tablicę interaktywną, na której wyświetla się prezentacje związane z tematyką zajęć.
Kodowanie i doskonalenie codziennej pracy przy komputerze to temat przewodni zajęć najstarszej grupy uczestników. Ósmoklasiści wykonują między innymi zadania w programie Geogebra. Pracują na przykład w prostokątnym układzie współrzędnych, gdzie zaznaczają podane punkty i kolejno łączą je odcinkami, otrzymując określone figury. Swój własny rysunek w prostokątnym układzie współrzędnych kodują w Geogebrze, korzystając ze strony https://www.geogebra.org/classic. Uzyskane prace formatują, kopiują (np. do Worda), zapisują i wysyłają na swoją pocztę bądź zapisują w chmurze, po czym drukują. Dzięki temu nie tylko poszerzają wiedzę i doskonalą umiejętności z matematyki, ale przede wszystkim dostrzegają związek pomiędzy zagadnieniami teoretycznymi a ich praktycznym wykorzystaniem.
Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze
Niekiedy matematyka okazuje się trudna i wówczas potrzebna jest pomoc w celu wyrównania braków edukacyjnych w zakresie realizowanych treści programowych, a także utrwalenia bieżącego materiału, by uczeń mógł aktywnie uczestniczyć w lekcjach przedmiotowych. W czasie zajęć uczestnicy przełamują swój strach i – dzięki podejmowanym działaniom – zauważają, że mogą rozwiązywać problemy matematyczne. Przygotowując się do mierzenia objętości, uczniowie przeprowadzają eksperyment: „Ile wody zmieści się w pudełku?”. Posługują się różnymi modelami, wypełniają pudełko sześcianikami jednostkowymi (1 cm3), wyznaczają, z ilu kostek zbudowane jest pudełko, a następnie obliczają jego objętość (za pomocą mnożenia krawędzi). Do pracy wykorzystują modele graniastosłupów: prostopadłościanu, sześcianu, graniastosłupa o podstawie trójkątnej i graniastosłupa o podstawie sześciokątnej oraz karty pracy dotyczące tych brył, zawierające polecenia, których wykonanie pomaga ustalić sposób obliczania pól powierzchni i objętości graniastosłupów.
Zajęcia logopedyczne wynikające z pogłębionej diagnozy
Zajęcia logopedyczne to szansa podniesienie kompetencji komunikacyjnych i realny wzrost samooceny wśród uczestników spotkań. W ich trakcie uczniowie korzystają z programu logopedycznego na komputerze. Utrwalają prawidłową wymowę zaburzonych głosek na materiale językowym (zaczynając od sylaby, a kończąc na automatyzacji poprawnej mowy spontanicznej z uwzględnieniem wszystkich kolejnych etapów obowiązujących w logopedii). Usprawniają oddech i artykulację, ćwicząc wydłużenie fazy wydechowej oraz trenując oddychanie torem przeponowo-brzusznym. Ponadto usprawniają motorykę małą poprzez ćwiczenia grafomotoryczne, tj. szlaczki literopodobne czy terapię ręki. W czasie zajęć wykorzystują klocki, układanki oraz gry edukacyjne do ćwiczeń kategoryzacji, wykluczania ze zbioru, sekwencji, ćwiczeń motoryki małej (układanki lewopółkulowe). Urozmaiceniem i wzbogaceniem zajęć jest wykorzystanie licznych gier dydaktycznych.
Zajęcia z kreatywności
Kreatywność to sztuka, a sztuka to twórczość. Taką okazję do bycia twórczym mają uczestnicy zajęć „Z muzyką za pan brat”, w czasie których dzieci poznają kulturę regionalną, z całym bogactwem muzyki i wytwórczości folklorystycznej. Stają się zatem nie tylko świadomymi odbiorcami sztuki, ale także świadomymi jej twórcami, między innymi dzięki podejmowaniu prac plastycznych zmierzających do stworzenia scenografii przygotowywanego teledysku, nauce piosenek ludowych i tańców regionalnych. W trakcie zajęć uczniowie trenują dykcję i emisję głosu, kształcą techniki śpiewu indywidualnego oraz zbiorowego, jak również doskonalą umiejętność pracy z mikrofonem.
Zajęcia lingwistyczne
Dzieci w ramach zajęć lingwistycznych uczą się poprzez teatr: angielskie słownictwo oraz gotowe proste zwroty możliwe do wykorzystania w codziennych sytuacjach poznają dzięki zabawom ruchowym, śpiewaniu piosenek, pokazywaniu, odtwarzaniu scenek, interpretacji intonacyjnej tekstów. Tematyka spotkań oparta jest na motywie podróży, do której uczniowie stopniowo się przygotowują. Dowiadują się, gdzie można się wybrać i w którą stronę świata się udać, jakim środkiem transportu, co z sobą spakować, co przekąsić w czasie drogi, co robić u celu podróży. Krok po kroku przygotowują się do wystawienia anglojęzycznego przedstawienia teatralnego, będącego zwieńczeniem zajęć.